Nauka w Polsce

Andragogika

Polecamy: Egzaminy DELE - Certyfikaty angielskie

Andragogika zajmuje się procesami edukacyjnymi (nauczaniem) osób dorosłych, w tym także i starszych ludzi. Inaczej nazywa się ją pedagogiką dorosłych. Obszarem zainteresowań tej dyscypliny naukowej jest człowiek dorosły jako osoba kształcąca się.

Andragogika bada zagadnienia dotyczące procesów edukacyjnych ludzi dorosłych (w tym: młodzieży pracującej i osób starych), które odnoszą się do kształcenia, samokształcenia, wychowania, samowychowania, kształtowania osobowości, kierowania rozwojem, uczenia się i włączenia człowieka dorosłego w życie społeczne. Dziedzina ta skupia się na społecznych, ekonomicznych, kulturowych, cywilizacyjnych i biologicznych uwarunkowaniach dydaktyki dorosłych.

Do zadań andragogiki należą m.in.:

• wykrywanie związków i zależności między zjawiskami wychowawczymi,
• ustalania celów oraz zasad edukacji dorosłych w związku z rozwojem społeczno-ekonomicznym społeczeństwa,
• formułowanie wniosków dotyczących prawidłowości przebiegu procesów wychowawczych,
• dostarczanie wiedzy związanej z racjonalnym przekształcaniem rzeczywistości wychowawczej.

Ojcem tego terminu był niemiecki pedagog – Aleksander Kapp, który użył go po raz pierwszy w 1833 r. W drugiej połowie XX wieku andragogika uzyskała swoją odrębność wśród innych nauk pedagogicznych. W Polsce po raz pierwszy zajęli się tym zagadnieniem, używając jednocześnie pojęcia „andragogika”, autorzy książki pt. Stosunek wychowawcy do środowiska społecznego (1935) – Andrzej Niesiołowski i Helena Radlińska. Dalszy rozwój wiedzy o zjawiskach edukacji dorosłych sprawił, iż andragogika uległa podziałowi na subdyscypliny i działy: andragogika ogólna, dydaktyka dorosłych, andragogika edukacji kulturalnej, andragogika porównawcza, teorie wychowania dorosłych, historia oświaty dorosłych i myśli andragogicznej.

Dydaktyka dorosłych musi spełniać szereg kryteriów, takich jak: związek treści z życiem i pracą dorosłych, użyteczność i spójność przekazywanej wiedzy, stymulacja rozwoju osobowości, dostosowanie wiedzy do możliwości umysłowych i czasowych dorosłych, naukowa prawdziwość oraz aktualność idei i twierdzeń naukowych, intelektualna atrakcyjność treści oraz przydatność treści dla dalszego, samodzielnego kształcenia i rozwoju.

Andragogika wyrównuje braki w kształceniu szkolnym dorosłych, uzupełnia i aktualizuje ich wiedzę, doskonali ich w danym zawodzie oraz zaspokaja niezbędne potrzeby czasu wolnego osób dorosłych.